Thời tiết nắng nóng, tuy không phải là nguyên nhân trực tiếp gây đột quy, nhưng lại là yếu tố thuận lợi làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Do đó, trong thời tiết năng nóng hiện nay, muốn phòng tránh đột quỵ cần kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu...
1. NẮNG NÓNG - YẾU TỐ THUẬN LỢI CỦA ĐỘT QUỴ
Vào mùa hè nắng nóng, số trường hợp bị đột quỵ tăng lên, con số này sẽ còn tiếp tục gia tăng khi theo dự báo thời tiết nắng nóng năm nay sẽ đạt mức kỷ lục. Nhiệt độ nắng nóng của môi trường khi vượt quá ngưỡng cơ thể chịu đựng có thể dẫn đến nhiều biến cố nguy hiểm, thậm chí là đột quỵ tử vong. Thay đổi nhiệt độ đột ngột vì “tắm giải nhiệt” có thể gây sốc nhiệt một trong các triệu chứng thường gặp là đau đầu do co thắt mạch máu não. Thời tiết nắng nóng, sự bài tiết mồ hôi nhiều nên dễ mất nước nhiều quá nên có thể dẫn đến hiện tượng cô đặc máu dễ tăng nguy cơ đột quỵ cấp. Ngoài ra, mồ hôi tăng tiết, nắng nóng còn gây ra các vấn đề về da như dị ứng, nổi sẩn đỏ, vùng kẽ tay hay vùng nách - bẹn dễ mắc các bệnh nấm da…
2. ĐỐI TƯỢNG CÓ NGUY CƠ ĐỘT QUỴ CAO DO NẮNG NÓNG
- Trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 4 tuổi, người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên, người đang mắc bệnh mãn tính như bệnh tim, phổi, thận, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, rối loạn chuyển hóa, bệnh tâm thần, những người có lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu bia, người không uống đủ nước,...
Người già và trẻ em là nhóm đối tượng rất dễ gặp phải biến cố đột quỵ do nắng nóng bới sự thích nghi với sự tăng nhiệt chậm hơn so với những người khác.
- Bên cạnh đó, những người sống trong khu vực đô thị thường có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn những người cư trú ở vùng nông thôn. Nguyên nhân được cho là vì ban ngày trời nóng, kèm theo hiệu ứng đô thị, dẫn đến nhiệt độ môi trường đô thị thường tăng cao hơn mức nhiệt thời tiết. Trong khi đó, vào ban đêm lại xảy ra hiện tượng “đảo nhiệt”, tức là nhiệt độ từ đường nhựa, bê tông phả ra ngoài, khiến cho nhiệt độ buổi tối giảm chậm hơn so với ở vùng nông thôn.
Với thời tiết nắng nóng, nguy cơ bị đột quỵ thường xảy ra khi nhiệt độ ngoài trời dao động từ 32oC trở lên. Theo như mức nhiệt độ này, các bác sĩ đã có khuyến cáo không nên hoạt động mạnh ở ngoài trời, hay đang ngồi điều hoà trong nhà đột ngột ra ngoài đường vì dễ dẫn đến sốc nhiệt và đột quỵ tử vong.
3. TRIỆU CHỨNG ĐỘT QUỴ DO NẮNG NÓNG
Triệu chứng điển hình nhất là nhiệt độ cơ thể tăng cao, có khi lên đến 40 độ C, kèm theo ngất xỉu. Ngoài ra còn có một số biểu hiện khác, bao gồm:
Đau nhức đầu
Choáng váng, hoa mắt.
Không đổ mồ hôi, mặc dù cơ thể đang rất nóng
Da đỏ, khô, nóng hừng
Chuột rút, tê người
Buồn nôn và nôn
Tim đập nhanh
Thở nông
Những thay đổi về hành vi, như rối loạn tâm thần, mất phương hướng
Phát cơn co giật, động kinh
Ngất xỉu, bất tỉnh.
4. SƠ CỨU KHI BỊ ĐỘT QUỴ DO NẮNG NÓNG
Nếu nghi ngờ người thân hoặc ai đó đang lên cơn đột quỵ do nắng nóng, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc chuyển nạn nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
Trong khi chờ cấp cứu, nên đưa nạn nhân vào nơi có bóng râm thoáng mát, cởi bỏ bớt quần áo. Nếu nhận thấy thân nhiệt nạn nhân quá nóng, hãy dùng mọi cách để làm mát cho họ như:
Dùng quạt để làm mát, áp khăn thấm ướt lên người nạn nhân.
Chườm nước đá vào các vùng bẹn, nách, vì đây là những vị trí có nhiều mạch máu gần với da, khi được làm mát có thể nhanh chóng làm giảm thân nhiệt.
Cho nạn nhân vào bồn tắm, xả nước mát vào.
5. PHÒNG CHỐNG ĐỘT QUỴ TRONG MÙA NẮNG NÓNG
Trong thời gian này, dịch bệnh COVID - 19 lây lan và lại kết hợp với nhiệt độ luôn ở mức cao, hệ miễn dịch của người lớn tuổi sẽ gặp rất nhiều thử thách. Vì vậy, cần chú tâm bổ sung đa dạng thực phẩm, mỗi bữa ăn nên giàu rau củ quả tươi giàu các vitamin thiết yếu như vitamin C. Ngoài ra
- Hạn chế ra ngoài đường, nhất là những lúc nắng gắt, buổi trưa đứng nắng.
- Với người mắc bệnh tim mạch, nên dùng máy điều hòa để làm mát. Khi dùng máy điều hòa, chỉ nên khống chế nhiệt độ ở khoảng 27 độ C và mức chênh lệch trong và ngoài phòng tốt nhất không nên vượt quá 7 độ C.
- Cần chú ý thường xuyên bổ sung đủ nước trong ngày. Việc này sẽ giúp tăng thể tích dịch cơ thể, tránh máu tăng đặc dẫn tới sự hình thành huyết khối (cục máu đông).
- Nên tập thói quen khi không khát cũng phải uống đủ nước, vì hầu như người cao tuổi sẽ không cảm thấy khát nước.
- Nên mặc quần áo nhẹ, rộng, màu sáng, tránh mặc đồ bó khó chịu, đội mũ rộng vàng và nên đeo kính bảo vệ mắt. Khi ra ngoài, cần bôi kem chống nắng để bảo vệ da, với chỉ số chống nắng từ 30 SPF trở lên.
- Hạn chế rượu bia hoặc cà phê, bởi thành phần cồn và cafein sẽ khiến cho cơ thể bị mất nước nhiều hơn, dễ dẫn đến nguy cơ bị đột quỵ do nắng nóng.
Đối với những trường hợp người cao tuổi gặp các biến cố hay bất cứ một vấn đề sức khỏe nào trong ngày nắng nóng, người nhà cần ngay lập tức liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời, tránh các diễn biến nặng hơn.
