Các thành phố hiện nay đang lâm vào tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Chất lượng không khí xuống thấp, với đặc trưng bầu trời u ám như sương mù cả ngày. Các ứng dụng theo dõi chỉ số chất lượng không khí liên tục đưa ra các cảnh báo nguy hiểm về chất lượng không khí. Tổ chức y tế thế giới (WHO) cũng đưa ra các cảnh báo về ảnh hưởng sức khỏe của bụi mịn như tăng các bệnh về đường hô hấp: viêm phổi, giảm chức năng hô hấp, bệnh tắc nghẽn phổi mạn tính, các bệnh về tim mạch, sinh sản và ung thư. Những người có bệnh mạn tính về hô hấp hay tim mạch thì các nguy cơ trên càng tăng cao.
Vì vậy để đảm bảo sức khỏe dưới tá dụng của bụi mịn chúng ta cần có các biện pháp hợp lý.
1. HẠN CHẾ NGUỒN Ô NHIỄM
Đây là biện pháp lâu dài và giải quyết gốc rễ vấn đề ô nhiễm nói chung. Các nguồn ô nhiễm bụi mịn chính như hoạt động giao thông, các nhà máy xí nghiệp, xây dựng, các hoạt động đốt cháy... Bản thân chúng ta có thể hạn chế nguồn ô nhiễm bằng việc hạn chế sử dụng phương tiên giao thông cá nhân, thay thế phương tiện giao thông cũ kém chất lượng, không sử dụng chất đốt ô nhiễm cao như than, không đốt các dư phẩm nông sản...
2. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG KHÔNG KHÍ THƯỜNG XUYÊN
Chất lượng không khí có thể kiểm tra một cách đơn giản là khi nhìn ra ngoài trời. Không khí ô nhiễm chứa nhiều bụi mịn thường mù, âm u, hạn chế tầm nhìn như trời có sương. Tuy nhiên phương pháp chính sác hơn là sử dụng các ứng dụng theo chất lượng không khí như AirVisual. Các ứng dụng này sẽ đưa ra các chỉ số về bụi mịn độc hại PM2.5, PM10 và các cảnh báo tương ứng theo chỉ số. Tuy nhiên cũng lưu ý rằng các chỉ số này có giá trị thao khảo, nó chỉ là giá trị ô nhiễm tại vị trí đặt trạm quan trắc.
3. HẠN CHẾ RA NGOÀI TRONG TRƯỜNG HỢP KHONG KHÍ Ô NHIỄM
Khi có các cảnh báo ô nhiễm không khí, chúng ta nên hạn chế ra ngoài khi không cần thiết, hạn chế tập thể dục. Tập thể dục đặc biệt là các hoạt động ngoài trời sẽ bị nguy cơ phơi nhiễm cao do hít một lượng lớn không khí ô nhiễm. Do hiện tượng nghịch nhiệt, do sương sớm, buổi sáng sớm thường ô nhiễm nặng hơn nên hạn chế ra ngoài lúc sáng sớm.
4. SỬ DỤNG MÁY LỌC KHÔNG KHÍ
Máy lọc không khí có thể hạn chế một phần nào bụi mịn, tuy nhiên không phải máy lọc không khí nào cũng có tác dung. Các máy lọc không khí có khả năng lọc bụi mịn PM2.5 là các máy có màng lọc tĩnh điện thường được dùng trong công nghiệp, y tế và có giá thành rất cao. Vì vậy phải rất chú ý khi mua các máy lọc không khí. Ngoài ra do đặc tính khí hậu, kiến trúc nhà ở Việt Nam thường thông thoáng nên nhiều khi máy lọc không khí thường không mang lại hiệu quả cao.
5. SỬ DỤNG KHẨU TRANG
Khẩu trang được coi là một biện pháp hữu hiệu và tiện lợi nhất. Tuy nhiên chỉ có khẩu trang chuyên dụng mới có tác dụng lọc bụi mịn. Các khẩu trang y tế có hiệu quả lọc rất thấp, chỉ bao gồm 2-3 lớp vải không dệt và không đảm bảo độ kín để lọc bụi.
Khẩu trang chuyên dụng N95 hay N99 có khả năng lọc đến 95% hay 99% bụi trong không khí. Trong trường hợp không có khẩu trang chuyên dụng có thể khắc phục bằng việc chập đôi, chập 3 khẩu trang bình thường tuy nhiên tác dụng lọc bụi hiệu quả không cao.
6. TĂNG CƯỜNG SỨC KHỎE
Ngoài ra chúng ta cũng cần nâng cao hệ thống miễn dịch, nâng cao sức khỏe bằng chế độ ăn uống hợp lý, giàu dinh dưỡng, rau xanh, vitamin giúp bảo vệ đường hô hấp, tăng khả năng chông oxi hóa, bảo vệ tế bào.
(Theo WHO)
