Thời điểm uống thuốc trong một số thuốc sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới việc sử dụng thuốc thuận tiện cho bệnh nhân, ảnh hưởng tới khả năng hấp thu thuốc, tác dụng dược lý của thuốc. Vì vậy, việc tối ưu hóa thời điểm sử dụng thuốc cho bệnh nhân là việc cần thiết và quan trọng trong tư vấn sử dụng thuốc.
Việc lựa chọn thời điểm uống thuốc trong ngày dựa trên các yếu tố sau:
1. Mục đích uống thuốc
Lựa chọn thuốc dựa trên mục đích sử dụng thuốc để điều trị các triệu chứng, ví dụ như:
- Thuốc ngủ uống vào buổi tối trước khi đi ngủ.
- Thuốc hạ sốt giảm đau uống khi có sốt có đau.
2. Dược lý thời khắc tức là ảnh hưởng của nhịp thời gian đối với tác dụng sinh học của thuốc.
- Các thuốc loại corticoid nên uống vào buổi sáng khoảng 6-8 giờ, vì đây là thời điểm nồng độ hydrocortison trong máu đạt cao nhất trong ngày. Uống lúc này sẽ không phá vỡ nhịp sinh lý hoạt động của tuyến thượng thận và ít gây hiện tượng ức chế trục dưới đồi – yên – thượng thận.
- Thuốc chống tăng huyết áp nên uống vào buổi sáng vì sự tăng huyết áp thường xẩy ra vào buổi trưa và chiều.
- Thuốc giảm tiết HCL dịch vị nên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ vì HCL tiết nhiều vào ban đêm.
3. Tương tác của thuốc với thức ăn
- Đa phần những trường hợp thức ăn làm tăng hấp thu thuốc đều được tận dụng để làm tăng nồng độ thuốc trong máu; tuy nhiên, với những thuốc mà nồng độ máu quá cao có thể gây độc thì lại phải tránh uống vào bữa ăn.
- Những thuốc bị thức ăn làm giảm hấp thu thì phải uống xa bữa ăn. Các trường hợp còn lại nên uống vào bữa ăn đẻ giảm tác dụng phụ trên ống tiêu hóa.
4. Tương tác giữa thuốc với thuốc
Chỉ có tương tác thuốc ở giai đoạn hấp thu là có thể giải quyết bằng thời điểm đưa thuốc (uống cách nhau > 2h). Các tương tác ở giai đoạn phân bố, chuyển hóa, thải trừ đều không áp dụng cách làm này được vì vị trí tương tác xảy ra trong máu.
Như vậy, việc uống thuốc tùy tiện không đúng nguyên tắc sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường trước, ảnh hưởng nhiều tới hiệu quả điều trị.
